Pliszka siwa

Chyba każdy spotkał tego wdzięcznego ptaka, który najczęściej szybko porusza się po ziemi w poszukiwaniu owadów, nieustannie przy chodzeniu lub staniu kiwając ogonem w dół i w górę. To właśnie zachowanie stało się przyczyną powstania powiedzenia że, każda pliszka swój ogonek chwali…

Pliszki są licznym gatunkiem. Jak się okazało, to najpospolitszy ptak Europy (choć 10 razy mniej liczny niż zięba)– żyjący od Nordkapp w Norwegii  po grecką Kretę, zachodnie wybrzeża Irlandii i Islandię, od Portugalii po Ural. Nie zasiedla jedynie Korsyki, Balearów i Sardynii.

Chętnie przebywają w okolicach zabudowań ludzkich, na ich obrzeżach, lubią brzegi zbiorników wodnych i płynących cieków, żwirowe skraje rzek i leżące wokół nich tereny ruderalne, rozległe place i ugory, pastwiska, pola, suche łąki, plaże, kamieniołomy i gospodarstwa rolne leżące na uboczu. Często widuje się ją wzdłuż szlaków komunikacyjnych takich jak drogi tory kolejowe, na terenach otwartych i półotwartych, podwórkach. Może więc oddalać się bardziej od wody. Spotkać ją można zarówno na nizinach, jak i wysoko w górach.

O pliszce, w książce wydanej w 1868 nakładem Kazimierza hrabiego Wodzickiego o tytule Zoologia dla szkół niższych gimnazjalnych i realnych , autorstwa dra M. Nowickiego Zeszyt Drugi PTAKI PŁAZY I RYBY, cena 50 centów, autor pisze tak:

Pliszka biała zwana także siwą jest 7 cali
długa, opatrzona dzióbem szydełkowatym na przodzie nieco ściśnionym,
ogonem długim, wązkim i równym, stopami wysokiemi i pazurem
u kciuka miernie długim. Grzbiet jej i boki ciała są, popielate,
lotki czarniawe, biało brzeżkowane, czoło, boki głowy i szyi,
zewnętrzne sterówki i spód ciała białe,’ potylica z karkiem i środkowe
sterówki czarne, pierś i przód szyi również czarne w odzieży
letniej, w zimowej zaś pierś tylko czarną plamą opatrzona.
Pliszka ta przebywa u nas wszędzie w miejscach otwartych nad
wodami (stąd po rusku berehulką zwana), trzymając się zwykle pastwisk
i w sąsiedztwie osiedlisk, gdzie nieustannie ugania się za owadami.
Brodzi po mieliznach; gnieździ się na ziemi, znosząc zwykle 6
jaj suto nakrapianych. Mniemanie, jakoby pliszka na grzbiecie
bociana wiosną do nas przybywała, jest baśnią.

Te wdzięczne ptaszki zjadają głównie drobne owady, jak komary, muchy, chrząszcze, małe motyle, chwytane na ziemi lub w locie.

Znajduje je na brzegach wód, polach i łąkach. Często zdarza jej się biegać za pługiem i zbierać larwy i pędraki. Gdy pliszka żeruje na pewnym odcinku linii brzegowej zbiornika, strzeże go tak mocno, jak w trakcie lęgów.

Pliszka siwa wyprowadza 2-3 lęgi rocznie, które wysiaduje wyłącznie samica, później pisklęta karmią oboje rodzice.

Maluchy są wiecznie głodne domagając się natarczywie coraz to więcej pokarmu, toteż oboje rodzice uwijają się przy poszukiwaniu owadów niczym w ukropie. Jak wiele energii kosztuje to ptaki, możemy obserwować na naszym ujęciu jednego z rodziców oganiającego się za pożywieniem dla swojego potomstwa.

To także jest świadectwem, jak bardzo pożyteczne są to ptaki, ponieważ bardzo mocno ograniczają rozwój wszelkich szkodników w naszym rozumieniu.

Pliszka siwa jest bohaterką wiersza z tomiku „Z pliszką siwą” ks. Jana Twardowskiego a brzmi tak:

 

Śmierć miłości potrzebna

jak sól ją utrwala

ukochani umarli są z nami już blisko

w śnie na palcach podchodzą

czytamy ich listy

dopiero po rozstaniu pamięta się wszystko

jak pachniał orzech suszona lawenda

jak wujek kochał ciotkę w pamiętniku

bawił dowcip o kuchni z widokiem na cmentarz

spotkanie we dwoje nad wodą zieloną

w milczeniu to jest wtedy gdy wstydzi się słowo

z pliszką siwą co podgląda na wysokich nóżkach

nad Narwią zwą ja starą panną młodą

Boga się nie udowadnia

Boga się poznaje

po tym że serce pęka i świat nie ustaje

choćby wieś na której można pokochać króliki

życie miłość umniejsza znieważa odbiera

śmierć ocala na zawsze i teraz

Tekst i zdjęcia W.S.